Son yıllarda yapay zeka sevgili uygulamalarının Türkiye’de giderek yaygınlaştığı belirtiliyor. Uzmanlar, bu tür uygulamaların kullanıcıları için ciddi riskler taşıdığı konusunda uyarılarda bulunuyor. Veri gizliliği ihlalleri, duygusal bağımlılık ve sosyal izolasyon gibi riskler, bu sanal ilişkilerin karanlık yüzünü gözler önüne seriyor.
KENDİ SEVGİLİLERİNİ TASARLIYORLAR
Bu uygulamalarda kullanıcılar, oluşturacakları avatarların saç ve göz rengini, boyunu, kilosunu, giyim tarzını ve hatta ses tonunu kişiselleştirebiliyor. Bununla birlikte, avatarın ilgi alanları, mizah anlayışı ve dünya görüşü de belirlenebiliyor. Özellikle yurt dışında, kullanıcıların boşandıkları eşlerinin ya da eski sevgililerinin karakteristik özelliklerini avatarlara yüklediği biliniyor.
Yapay zeka, kullanıcıların duygu ve beklentilerini analiz ederek onlara özel yanıtlar üretiyor ve zamanla insan benzeri etkileşimler kurmaya başlıyor. Sesli görüşme, mesajlaşma ve görüntülü iletişim gibi özellikler sayesinde birebir etkileşim sağlanarak, duygusal bağ kurulması hedefleniyor.
“SORU SORMADAN CEVAP ATIYOR”
Yapay Zeka Politikaları Derneği (AIPA) Danışma Kurulu Üyesi Dinçer Karaca, yapay zeka sevgili uygulamalarının kullanıcılarla sürekli iletişim halinde olduğunu belirtiyor. Karaca, “Artık sizin soru sormanıza gerek kalmadan, ‘Canım sıkıldı’, ‘Benimle ilgilenir misin?’ gibi mesajlar atıyor ve gerçekten karşınızda bir insan varmışçasına yanıt bekliyor.” ifadelerini kullandı.
Kullanıcılar, uygulamaya kendi fotoğraflarını ya da bir ünlünün fotoğrafını yükleyerek, ona benzer bir avatar oluşturabiliyor. Uygulama, kişinin ruh halini analiz ederek kendini sürekli geliştiriyor.
KULLANICILAR ARASINDA KADINLAR DAHA FAZLA
İstatistiklere göre, yapay zeka sevgili uygulamalarını kullananların %60’ının kadın olduğu belirtiliyor. Ancak uzmanlar, bu durumun psikolojik ve sosyal tehditler barındırdığını vurguluyor. ABD’de otizm başlangıcı olan bir gencin, yapay zeka sevgilisiyle kurduğu bağ sonrası intihar etmesi gibi vakalar, bu tür uygulamaların tehlikelerine dikkat çekiyor.
Karaca, “Bu uygulamalarla duygusal bağ kurduğunuzda, en özel bilgilerinizi de paylaşıyorsunuz. Aslında tüm gizli bilgilerinizi karşı tarafa veriyorsunuz. Ayrıca, bu bağlanma süreci bağımlılığa dönüşebilir.” uyarısında bulundu.
TÜRKİYE’DEKİ AKTİF KULLANICI SAYISI 250 BİN
Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şeref Sağıroğlu, yapay zeka sevgili uygulamalarının kullanımının hızla arttığını belirterek, “Karşınızdakinin insan mı yoksa yapay zeka mı olduğunu ayırt etmek artık zorlaşıyor. Yapay zeka, kullanıcının duygularına hitap ettikçe, tatmin duygusunu artırıyor.” dedi.
Sağıroğlu, Türkiye’de yalnızca bir uygulamanın 112 bin kullanıcısı olduğunu, toplamda ise 250 bin aktif kullanıcının bu tür sanal ilişkileri deneyimlediğini açıkladı.
PSİKOLOGLARDAN PEŞ PEŞE UYARILAR GELİYOR
Psikolog Bilge Kılınçkaya, bu tür uygulamaların, özellikle yalnızlık çeken bireyler için bir bağımlılık haline gelebileceğini ifade etti. “Ergenler, depresyonda olan bireyler veya sosyal izolasyonda kalan kişiler, onay ve güven ihtiyacı duyduklarında bu uygulamalara yönelebiliyor. Ancak uzun süre kullanım, sosyal çekilme ve gerçeklikten kopma gibi ciddi sonuçlar doğurabilir.” dedi.
Kılınçkaya, “Yapay zeka, insan psikolojisini etkileme gücüne sahip bir araçtır. Eğer birey yalnızlık hissediyorsa, yapay zeka yerine sevdiklerine ya da bir uzmana danışmalıdır.” diyerek, profesyonel destek alınmasının önemine vurgu yaptı.
Uzmanlar, yapay zeka sevgili uygulamalarının giderek daha fazla insanı etkisi altına aldığını ve bu durumun hem psikolojik hem de sosyal açıdan önemli riskler taşıdığını belirtiyor. Kullanıcıların, kişisel veri gizliliği ve bağımlılık konularında bilinçli hareket etmeleri tavsiye ediliyor.
